Mei 2020, we leven in onzekere tijden. Het niveau van angst en onzekerheid waar we momenteel getuige van zijn is ongekend. Je kunt het zien aan de gezichten van mensen, je hoort het in hun stem en nu we allemaal thuis zijn, met weinig of geen verbinding met elkaar, zie je het ook op social media. We zijn bang om ziek te worden, we zijn bang voor de economie, we zijn bang om geen controle te hebben en nu zijn we zelfs bang voor elkaar. Angst is een natuurlijk menselijk instinct.
Brein
Dat instinct zit in ons miljoenen jaren oude brein dat is ontworpen om onszelf te beschermen op bepaalde momenten, omwille van de overleving. Het brein is altijd op zoek naar wat er mis is, zodat je kunt vechten, vluchten voor een bedreiging, of compleet kunt blokkeren. Als je elke keer dat je angstig bent één van deze drie opties kiest, zet je je leven in de wachtstand. Je staat letterlijk in de pauze stand. En toch gaan we door. We blijven vertrouwen houden dat geluk weer onze kant opkomt. En daarom ook uit deze crisis goed uitkomen. Waar komt dat vertrouwen vandaan?
Vertrouwen
Vertrouwen is iets waar we mee geboren zijn. Daardoor is vertrouwen datgene dat ons voedt in tijden van angst en onzekerheid. Het is krachtiger dan welke emotie dan ook, zelfs krachtiger dan angst. Wanneer de hel losbreekt, geeft het ons de mogelijkheid om naar onze innerlijke kern te gaan. En de mogelijkheid om onszelf en anderen te helpen antwoorden te vinden. Maar ook, om een hogere betekenis te vinden in het centrum van onze pijn, ondanks onze angst. En als je een leider bent, neem je deze kennis mee in je communicatie en in het overbrengen naar anderen. Omdat de menselijke overtuiging een viraal effect heeft en zich zal verspreiden. Je brengt onwrikbare zekerheid in chaotische omgevingen door de kracht van je vertrouwen.
Veerkracht
Kortom, vertrouwen is weten dat we in onze kern meer zijn dan alles wat we ooit zullen tegenkomen. En daarom kunnen we omgaan met alles wat het leven ons brengt. Dat hebben we altijd gedaan en dat zullen we altijd blijven doen. Kortom, dat is de kracht van het menselijk ras. Mensen zijn uniek van andere soorten omdat we het vermogen hebben om ons gedrag te controleren. En daarbij om onszelf te trainen om emotioneel fit te zijn en een innerlijke kracht te creëren. Dat is de psychologie van veerkracht.
Geluk
Volgens Epicurus (341 v. Chr. – 270 v. Chr., filosoof van de late Oudheid) is het enige doel van de mens geluk. En daarmee is dat het hoogste goed in het menselijk leven. Geluk is het genieten van rust en het vermijden van onrust, pijn en lijden. Het leven gaat dus over het vinden van de juiste balans. De grootste bedreiging van dat geluk is angst of vrees. Zijn leer is gebaseerd op de waarneming, kennis en verstandskennis. De zintuigelijke waarneming is de bron van alle kennis, waarneming is zelfevident (opinie is mening is kennis). De mening plus observatie geeft de waarheid. Herkenbaar? Het lijkt wel Neuro Linguïstisch Programmeren, toch? Geen angst, maar genieten!
Weerstand Trainen Motiveren Emoties Inspireren Resultaat Bronnen Confronteren
Waarneming
De waarneming verklaart Epicurus door te zeggen dat voorwerpen voortdurend beelden afscheiden die de zintuigen bereiken. Sommige van deze beelden dringen door tot in de ziel, bijvoorbeeld in dromen. Er is geen van de waarneming onafhankelijke instantie die de waarheid van onze zintuiglijke indrukken kan beoordelen. Alleen verdere waarneming kan een eerdere waarneming corrigeren.
Lichamelijk genot
Genot is het nastreven waard. Het is volgens Epicurus een door de natuur gegeven feit, dat zowel dier als mens het vermijden van pijn en het verkrijgen van genot nastreeft. Dit betreft puur het lichamelijke aspect. Hierbij geldt evenwel dat het verkrijgen van genot alleen bestaat uit het voldoen aan natuurlijke behoeften. Voor wat betreft behoeften onderscheidt Epicurus drie soorten: de natuurlijke en noodzakelijke (bijvoorbeeld eten en drinken), de natuurlijke maar niet-noodzakelijke (bijvoorbeeld iets lekkers eten), en de niet-natuurlijke, niet-noodzakelijke verlangens (bijvoorbeeld streven naar bekendheid, rijkdom). Het genot waar het Epicurus om gaat, is een bevrediging van de natuurlijke behoeften. Zijn deze bevredigd, dan is er geen reden verder genot na te streven. Bedoeld is dus zeker niet het kweken van nieuwe verlangens, om die dan vervolgens proberen te vervullen, want dat schept alleen maar geestelijke onrust.
Geestelijk Genot
Volgens Epicurus gaat het in het leven dus om geluk, en dat bereik je door zo veel mogelijk angst en pijn te vermijden en genot na te streven. Dat wordt vaak verkeerd begrepen als een platvloers hedonisme, maar we moeten genot vooral begrijpen als gemoedsrust, onverstoorbaarheid en geestelijk genot (ataraxia).
Onverstoorbaarheid
De ataraxia (onverstoorbaarheid) wordt als zodanig niet als primair doel geformuleerd, maar het verkrijgen hiervan is wel het nastreven waard. Ataraxia is een toestand van gemoedsrust en een blijvend gevoel van welbehagen, een geestelijk genot dus. Maar ataraxia is een resultaat, een toestand, daar waar het fysieke genot met een activiteit te maken heeft, die van de behoeftebevrediging.
Pijn en Plezier
Als er fysieke pijn is, kan die niet ontkend worden. Maar we kunnen wel een tegenwicht oproepen, door te denken aan aangename dingen die we meegemaakt hebben. Dus een geestelijk plezier als tegenhanger voor fysiek ongemak.
Kans en Uitdaging
Het leven is dus zowel pijn als plezier, zowel kans als uitdaging, zowel geboorte als dood. Er is een seizoen en een tijd voor alles en het is niet aan ons om te beslissen wat het juiste seizoen is. Of in welk seizoen we ons willen bevinden. Het is onze taak om het seizoen te omarmen dat ons is gegeven. Het is lente maar op dit moment voelt het alsof de winter er nog is lang blijft. Iedereen zit geïsoleerd in hun huizen, en doet zijn best om zich te beschermen tegen de omstandigheden buiten. En voor veel mensen is dit het seizoen van de verveling. Scholen en restaurants zijn gesloten, sociale evenementen staan in de wacht, kantoormedewerkers werken thuis en degenen die nog wel actief werken, zoals gezondheidswerkers, hebben een gevoel van angst omdat ze op een gevaarlijke manier blootgesteld worden.
“In het midden van de winter, heb ik eindelijk geleerd dat er in mij een onoverwinnelijke zomer schuilgaat.”
Albert Camus
Lente
De winter duurt nooit eeuwig. De lente volgt altijd. We zullen terugkeren naar het normale leven, zoals we altijd doen, zoals we al eeuwen doen. En als we dat doen, ben je dan voorbereid? Ben je getraind voor toekomstige uitdagingen? Het samenkomen van voorbereiding en kansen genereert de producten die we geluk noemen. In elke crisis liggen kansen. Mensen die succesvol zijn, hebben geen geluk. Ze zijn gewoon voorbereid op kansen die hun kant op komen. Anticipatie is macht.
Bronnen
Eén van de uitgangspunten voor vertrek van NLP is: “In ieder mens zijn alle bronnen voor verandering aanwezig”. Wat ga je doen in deze periode van verplichte rust? Uit verveling achteroverleunen, je negatieve gedachten de overhand laten krijgen? En daarmee de angst laten regeren? Wat er ook om je heen gebeurt, er is een deel van je dat sterk is. Maak contact met dat deel van je. Dat deel van jou dat gretig is en zin in een nieuwe toekomst heeft. Dat deel van jou dat moedig is in het gezicht van onpeilbare angst. Het deel van jou dat geen excuses, kleingeestigheden en totale onzin accepteert. Roep dat deel van je op!
Groei
Roep dat deel van je op om te worden waar je voor gemaakt bent. Ga zitten en neem de tijd om te werken aan een nieuwe strategie. Werk aan datgene dat je denkt nodig te hebben om te slagen in de veranderde omgeving. Daarom visualiseer, maak een nieuw beeld van de wereld, maak een stappenplan, plan, leer en groei. Verander de stand van je zeilen!
