De boel zat op slot en daardoor geen actuele sportwedstrijden meer te zien. Dus ook ik keek naar herhalingen van de meest memorabele sportwedstrijden. Voor mij is de finale van de Rugby World Cup 2015 daarbij favoriet. Maar weer opnieuw en opnieuw genoten van het spel van Nieuw-Zeeland. Dit team is meester in het in een oogwenk beslissen. Beslissen zonder erbij na te denken; ondoordacht. “SNAP” BESLISSEN.
Regels
De All Blacks, het nationale rugbyteam van Nieuw-Zeeland werd wereldkampioen. Het doel van rugby is eenvoudig. Gebruik de ovale bal om meer punten te scoren dan het andere team. Simpel! Balbezit en meters maken is daarbij de missie van het team. Hoe je dat doet is de tactiek: de visie. Je kunt lopen met de bal, schoppen en overgooien, rekening houdende met het feit dat “voorwaards” gooien van de bal uit den boze is. Alleen achterwaarts overgooien is toegestaan. Rugby is een contactsport. Als een tegenstander de bal heeft mag je hem “tackelen”, om het balbezit over te nemen. Binnen de regels van het spel natuurlijk. Je hebt dan balbezit en kan de achterlijn van de tegenstander aanvallen.
Ovaal
Als een individuele speler in het bezit is van de bal heeft hij verschillende opties. Daarbij is vooral relevant: “SNAP” BESLISSEN en dus snel denken. Het gevolg van die beslissing kan zijn: het ovaal schoppen of misschien er zo ver mogelijk mee gaan lopen (meters maken). Of toch eerst een schijnbeweging (dummy) en iets anders doen, waardoor de tegenstander in verwarring is. Snel de bal overgooien naar een teamspeler. Kortom: een speler moet in een fractie van een seconde de juiste beslissing nemen. “SNAP” BESLISSEN, in een oogwenk beslissen.
Juiste beslissingen
De regels van het spel maken het voor een individuele rugbyspeler het allerbelangrijkst om die juiste beslissing te nemen. Beslissingen, beslissingen en nog meer beslissingen. Volgens de experts op het gebied van rugby, komt het team dat de beste beslissingen neemt (met name “SNAP” BESLISSINGEN) meestal als winnaar uit de strijd. En dat zou zo maar eens kunnen. Het komt namelijk allemaal neer op “de kracht van denken zonder denken”. Of “thin-slicing”, zoals Malcolm Gladwell dat noemt in zijn boek: “Blink, de kracht van denken zonder na te denken”. Een handige cognitieve truc die gaat over het nemen van een klein stukje van de data (gegevens); precies die hoeveelheid data die je kunt vastleggen in een oogwenk en die je intuïtie het werk voor je laat doen!
Thin-slicing
Het mooie van “thin-slicing” is dat we het allemaal kunnen, vooral als het gaat om anderen snel in kleine stukjes gegevens te rangschikken. De evolutie heeft onze sociale intelligentie aangescherpt, waardoor we mensen nauwkeurig kunnen lezen op basis van vluchtige eerste indrukken (wat misschien de reden is waarom speeddaten eigenlijk best een goed idee is). We hoeven niet eens onze potentiële toekomstige partners in levenden lijve te ontmoeten. Vandaar dat slechts een snel webcam beeld van hun slaapkamer, voldoende informatie kan bevatten om hun belangrijkste persoonlijkheidskenmerken nauwkeurig te raden.
Onbewust gedrag
Een van de verwarrende aspecten van het vermogen van ons brein om te “thin-slicen” en nauwkeurig en snel te oordelen, is dat ons bewuste brein vaak dit proces amper begrijpt. In veel gevallen zijn onze percepties van de manier waarop we beslissingen nemen, vaak jammerlijk misplaatst. Bovendien hebben we vaak de neiging om de mate van invloed die externe factoren uitoefenen op onze onbewuste besluitvormingsprocessen te onderschatten. Het lijkt erop dat de All Blacks meesters zijn in “thin-slicing” en daarmee rugby tot in de perfectie beheersen.
Wisselwerking
Oude onderzoeken hebben vastgesteld dat de wisselwerking tussen snelheid en nauwkeurigheid door ons brein op dezelfde manier (en met dezelfde basismethode), bewuste en snelle beslissingen neemt. Nieuw onderzoek toont echter aan dat ons brein daadwerkelijk schakelt naar een speciale modus wanneer de directe behoefte aanwezig is om snel beslissingen te nemen. Meer spoed hoeft echter niet te betekenen, minder snelheid.
Brein
Ons brein maakt gebruik van een ander proces voor snelle beslissingen, in vergelijking met beredeneerde en meer rationele beslissingen (Universiteit Vanderbilt). Dit betekent dat identieke informatie die gepresenteerd wordt aan de hersenen anders wordt geanalyseerd onder stress van snelheid dan onder de stress van nauwkeurigheid. En zoals recent onderzoek heeft aangetoond is ons brein te trainen. Door dingen vaak te doen (oefenen, trainen) en evalueren van fouten leert ons onderbewustzijn eventuele te maken fouten te herkennen.
Inschatting
Als een fout, gemaakt op basis van een op spoed gebaseerde beslissing, ernstige gevolgen heeft, wil dat nog niet zeggen dat elke beslissing op basis van spoed onvermijdelijk tot fouten leidt. Want er zijn veel situaties in het leven waar de kosten van het niet handelen hoger zijn dan het maken van een inschattingsfout. Bijvoorbeeld als de beslissing of een kernreactor al dan niet moet worden stilgelegd met het aanwezig risico van een mogelijke “meltdown”. Dan zou ik liever gaan voor het “SNAP” BESLISSEN dan voor de rationeel afgewogen beslissing. Hoe zit dat dan?
Soorten
Er zijn vele soorten beslissingen: Grote, lange-termijn beslissingen met genoeg tijd om een keuze te maken. En ook grote levens veranderende beslissingen, waar we de controle over ons leven terugpakken. Waarbij we zeggen (tegen welke krachten dan ook die ons arm, eenzaam, ongeschikt of wat dan ook maken): “Genoeg is genoeg. Ik neem mijn leven terug, nu!” Ook aanzienlijke aankoopbeslissingen vallen in deze categorie, zoals een huis, een auto et cetera.
Tijd
Dan zijn er ook nog grote lange-termijn beslissingen met weinig tijd om te kiezen. Hoe ziet de voorbereiding die nodig is om een briljante beslissing te nemen eruit? Sommige modellen in het kader van besluitvorming presenteren het als een strak lineair proces. Eerst stel je de resultaten vast. Dan verzamel je informatie. Heb je dat gedaan? Goed, dan is het tijd om een aantal opties te creëren. Daarna zul je de opties dienen te evalueren. Dan moet je beslissen. Briljante besluitvorming is iets subtieler. Begin met het oplossen van de basis: tijdproblemen. Hoeveel tijd heb je om de beslissing nemen?
Verzamelen
Je begint met het verzamelen van informatie. Je wordt al snel bewust van de opties, die je meestal op zoek naar nog meer informatie dirigeren. Nog meer informatie kan de opties al dan niet wijzigen. Hoe meer je leert, hoe meer sommige opties je favorieten worden en anderen vallen af. Tot slot bent je klaar om de centrale beslissing te nemen.
Bewust
In dit hele proces staan je gedachten nooit stil. Je hebt een aantal sessies met jezelf, waarin je bewust denkt. Zoals bijvoorbeeld als je gaat zitten met een stuk papier en een lijst van voordelen en nadelen van alle opties maakt. En ondertussen zal die verbazingwekkende supercomputer, genaamd je onderbewuste, het probleem wegwerken. Begrijp en neem de controle over hoeveel tijd je hebt!
Tijd
Het eerste stukje informatie dat je nodig hebt over het nemen van een beslissing is: Hoeveel tijd heb ik nog? Dit kan een deadline zijn die je zelf stelt, als onderdeel van het SMART-doelvormingsproces, of het kan door iemand anders aan je worden opgelegd. Wanneer iemand anders probeert om je een beslissing op te leggen, dan is het van het grootste belang om te begrijpen dat je heel vaak meer tijd hebt om een beslissing te voltooien dan je denkt. Weet je zeker dat je niet wat meer tijd kan kopen?
Tackel
Die rugbyer van Nieuw-Zeeland kan het zich niet veroorloven om even op het veld te gaan zitten en zijn beslissing rationeel en lineair vast te stellen. Hij zou dan onder de grasmat getackeld worden. Daarom is “SNAP” BESLISSEN op alle niveaus van belang. Dat zijn namelijk beslissingen die per direct worden genomen. Er zijn in wezen twee soorten van deze beslissingen: die in gebieden waar we veel ervaring hebben en die waar we worden geconfronteerd met iets totaal nieuws.
Intuïtie
In de gebieden waar we ervaring hebben, zal ons onderbewustzijn veel hebben geleerd en de combinatie met “gut feeling” of intuïtie toepassen. De meeste kwesties met betrekking tot de beoordeling van onze medemensen vallen in deze categorie: onze hersenen hebben geleerd hoe dit te doen sinds de dag van onze geboorte (en we hebben er ongetwijfeld ook aangeboren mechanismen voor).
Onderbewustzijn
Garry Kasparov, misschien wel de grootste schaker ooit, speelt puur op intuïtie (“ik speel door wat ik ruik en op gevoel”). Natuurlijk oefent hij eindeloos, speelt duizenden games en (het meest interessante van alles) analyseert hij minutieus de eventuele fouten die hij heeft gemaakt. Hij doet dit niet om zichzelf verwijten te maken, maar om ervoor te zorgen dat de boodschap van wat hij verkeerd deed in zijn onbewuste geest verankerd wordt. Daardoor weet het onderbewuste een herhaling van de fout te voorkomen.
Focus
Als die rugbyer uit Nieuw-Zeeland te veel zou redeneren over zijn beslissing zou dat kunnen leiden tot het fenomeen wat we “verstikking” noemen in de sport. Daar waar mensen die briljante lichaamsbewegingen onder de knie hebben zoals een “dummy”, een “high up and under” of een “kick in the box”, gaan ze plotseling te veel nadenken over wat ze doen en verliezen die vaardigheid. In deze gevallen moet de reden (de ratio) het zwijgen worden opgelegd. Ofwel concentreer je op iets anders of neem een woord als “vloeiend” of “gemakkelijk” om je op te focussen. Focus!
Contact
Advies: Voor “SNAP” BESLISSEN op vertrouwd terrein: Leer zoveel mogelijk op voorhand. Volg dan je gevoel. Voor “SNAP” BESLISSEN op onbekend terrein: Stop! Denk na! Handel! Zou je graag je onderbewustzijn willen verkennen? Weet jij hoe je beslissingen maakt? Maak een vrijblijvende afspraak met de Academie voor NLP. Gewoon Doen!
